ԻՆՉ ԳՐԻ ԱՐԱՄԸ, ԱՅՍ ՏԱՐՎԱ ԱՄԱՌԸ

E ակումբին տված հարցազրույցում իմ գլխավոր խմբագիրը` Արամ Աբրահամյանը ասել է /տեսագրությունում այդ հատվածը սկսվում է 15-րդ րոպեից/, թե իբր ես օգոստոսին էլ գրելու թեմաներ կգտնեմ:

Շնորհակալ եմ վստահության համար, բայց սույնով հերքում եմ այդ պնդումը:
Կարծում եմ` ոչ միայն իմ, այլ նաեւ շատ այլ լրագրողների համար գրելու նյութը "քչություն է անում": Գուցե դրա համար էլ այսքան սեւեռվել ու կենտրոնացել ենք իշխանության եւ ՀԱԿ-ի միջեւ երկխոսության վրա: Այն, իհարկե, կարեւոր իրադարձություն է, բայց դրա լուսաբանման ինտենսիվությունն արդեն անցնում է չափն ու սահմանը:

ՓՈԽԱՆԱԿՄԱՆ ԱՐԺԱՆԻ ՓՈՐՁ :)))))))))))))

Թուրքական հեռուստաալիքներից մեկով մամուլի տեսությունը ներկայացնող թուրք հաղորդավարն ուղիղ եթերում պատռել է օրաթերթը։ Հաղորդավար Մուրադ Շահինը, ներկայացնելով «Թարաֆ» օրաթերթի առաջնորդող հոդվածը՝ զայրացել և պատռել է թերթը։ Հաղորդավարին բարկացրել է «Թարաֆում» լույս տեսած հետևյալ արտահայտությունը՝ «Թուրքիան թուրքերինն է»:
Ըստ tert.am-ի

ԵՐԲ ԶԳԱՑԻՔ, ՈՐ ԱՍՏԾՈ ԱՐԱՐԱԾ ԵՔ

Գրեթե ամեն անգամ, երբ ինձ հեռուստաընկերություն են հրավիրում հարցազրույցի` մի պատմություն լինում է:

Ասենք, մի անգամ կանչել էին ՀՀԿ-ի մասին կարծիքս ասելու` ֆիլմ էին նկարում: Ես մեջբերեցի Աշոտ Նավասարդյանի խոսքերը, թե "Հանրապետական կուսակցություն գալիս են տալու` առողջությունը, ընդունակությունները, կյանքը եւ ամենակարեւորը` ոգին, այստեղ վերցնելու, ստանալու ոչինչ չկա, ով որ որեւէ բան ստանալու ակնկալիք ունի` կարող է հենց հիմա հեռանալ": Շատ ակնհայտ էր, թե ՀՀԿ հիմնադիրի այս խոսքերը որքան չեն համապատասխանում իշխանության կուսակցությանը: Դա հասկացել էին նաեւ Հանրային հեռուստաընկերության աշխատակիցները, եւ խոսքս կրճատել էին: Ստացվել էր ավելի զվարճալի մի բան. "Հանրապետական կուսակցություն գալիս են տալու": Ի դեպ, այդ ֆիլմը ցուցադրվել է ՀՀԿ-ի քսանամյակի տարեդարձի հանդիսավոր արարողության ժամանակ, եւ բոլոր հրավիրյալ բարձրաստիճան հանրապետականները լսել են դա:

ԼԵՆԻՆԸ ՍԻԵԹԼՈՒՄ

Ես ծնվել եմ Խորհրդային Միությունում: Երկար տարիներ անց` առաջին անգամ դա զգացի այստեղ` Ամերիկայում: Այն պահին, երբ տան ճանապարհին` ավտոբուսից տեսնելով Լենինի արձանը, ինձ զգացի այնպես` կարծես գտել եմ կորցրած հարազատիս: Մեղա, մեղա, երբեք չէի պատկերացնի, որ զուգահեռ կանցկացնեմ Լենին եւ հարազատ բառերի միջեւ :
Բայց դե` մի կերպ պիտի բացատրեմ, չէ, թե ինչու է իմ բլոգի այս գրառումը հենց Սիեթլում, ավելի ճիշտ` դրա Ֆրեմոնթ արվարձանում կանգնեցված Լենինի արձանի մասին:

ԽՄԲԱԳԻՐԸ ՊԻՏԻ ՇԱՏ ԼԱՎ ԻՄԱՆԱ ՕՐԵՆՔԸ

International center for journalist (ICFJ) կազմակերպության կազմակերպած “ Նոր մամուլ, նոր մարտահրավերներ. Լրագրության լավագույն փորձառությունը նոր ժամանակաշրջանի համար”  ծրագրի ընթացքում Վաշինգթոնում գտնվող հայ լրագրողներս առիթ ունեցանք հանդիպելու Fletcher, Heald & Hildreth, PLC հեռարձակման եւ հաղորդակցության իրավական գրասենյակի հատուկ խորհրդական Քեյվին Գոլդբերգի հետ: Այս իրավաբանի հետ զրույցը Ամերիկայում խոսքի ազատության եւ մամուլի հարցերի` մասնավորապես այն խնդրի վերաբերյալ, թե ինչպես են այստեղ կարգավորվում վիրավորանքի եւ զրպարտության հետ կապված պատասխանատվության հարցերը` զուգահեռների տեղիք տվեց հայաստանյան իրականության հետ:

Եվ այսպես` նախ լավ լուրերը: Ամերիկայում երբեք պատասխանատվության չէին ենթարկի որեւէ մեկին գավառացի անվանելու համար: Քեյվին Գոլդբերգը մեր հիշատակմանը, թե Հայաստանի նախկին նախագահը փորձում է պատասխանատվության ենթարկել թերթերից մեկին` իրեն նաեւ գավառացի անվանելու համար` պատասխանեց, թե ԱՄՆ-ում դա չէին համարի վիրավորանք, այլ կգնահատեին ուղղակի կարծիք, որի համար պատասխանատվության չեն ենթարկում: Սակայն հաստատ պատասխանատվության կկանչեն, ասենք, նման հայտարարության համար` “Իմ կարծիքով, նա մարդասպան է”:

ՄԵՐ ՀԵՐԹԸ ՀԱՍԱՎ

Էս են հերթն է, որում կանգնած էր Հրայր Թովմասյանը:
Թեեւ ինքն արդարադատության նախարար է, բայց հերթում հիմա ես եմ առաջինը` իր անցած տեղերն անցնելով գիշերով:

Վաշինգթոնում Ռուզվելտի մեմորիալում հաջորդ հայտնվող հայն արդեն այս դռնով պիտի ներս մտնի: Ուրիշ ձեւ չկա:

ՋՈՒՋՈՒԼԻ ԳՐԱՍԵՆՅԱԿՈՒՄ

Ապրիլի 19-ին այցելել էինք Google-ի Վաշինգթոնի գրասենյակ. Այն լեցուն էր գույներով` կարմիր, դեղին, կանաչ բազկաթոռներ, բարձիկներ, մեծ ու փոքր գնդեր, խաղալիքներ`Google-ի պատկերով: Կարծես մանկապարտեզի երեխաների համար նախատեսված սենյակ լիներ` շատ լավն էր:
Հանդիպեցինք Google Public Policy director Robert O. Boorstin-ին եւ News media industry manager Sean Carlson-ին: Հումորով մարդիկ էին, որոնք լիքը հետաքրքիր բաներ պատմեցին: Նրանց համակարգչի վրա ցույց տվեցի Ջուջուլին: Sean Carlson-ն ահագին ուրախացավ: Մանավանդ հնչեղության վրա:

Այնպես որ` կարելի է ասել, որ կայացավ Google-ի եւ Ջուջուլի պատմական հանդիպումը:

GOODBYE ARMENIA!!!!!

Առավոտյան մեկնում եմ ԱՄՆ: Այնտեղ կլինեմ մոտ մեկ ամիս, որի հիմնական մասը պետք է media internship անցնեմ` լրագրողական փորձառությունս կատարելագործեմ The Seattle times օրաթերթում:
Այսքան մանրամասն պատմում եմ, քանի որ ՀՀԿ-ական մի պատգամավորի երբ ասացի, որ ուղեւորվում եմ Ամերիկա` այնպես հարցրեց, թե ինչու եմ գնում, որ ձայնի հնչերանգը ճշգրտորեն "թարգմանելով"` ասացի, որ պետք է որպես լրտես վերապատրաստվեմ: Ինքը ծիծաղեց ու ասաց. "Դու կարող ես արդեն դասեր տալ":
Դե տեսնենք, թե ոնց կստացվի:
Նկարում մի պատկեր է Սիեթլից: Քաղաքի մասին նաեւ գիտեմ այն, որ այստեղ են հավաքված այն հայ հաքերները, որոնց հաջողվել էր կոտրել Մայքրոսոֆթի կայքէջը, եւ դրա դիմաց նրանք շատ արագ տոմս էին ստացել դեպի Սիեթլ` աշխատելու Մայքրոսոֆթի գրասենյակում:
Մնացածը բլոգում կգրեմ դեպքի վայրից:
Լավ մնացեք:

ՊԱՏՃԵՆՈՒՄ ԵՆՔ` ԱՌԱՆՑ ԱՆԳԱՄ ՍՏՈՒԳԵԼՈՒ

Սա ԵԽԽՎ պաշտոնական կայքէջից Ադրբեջանի պատվիրակ Գանիրա Փաշաեւայի հարցը եւ Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդի երեկվա երկխոսությունն է, որի տեքստը հրապարակվել էր արդեն երեկոյան:

Ms PASHAYEVA (Azerbaijan) – On 8 March 2011, the Armenian armed forces targeted through a sniper a nine-year-old child, Fariz Badalov, an inhabitant of the district of Aghdam who was playing in a yard. They murdered that minor. Such activities by the Armenian side contradict international law. We would like to know your attitude to this issue. What role can – and should – the Council of Europe play in the cessation of such activities, as well as the implementation of Parliamentary Assembly Resolution 1416, which demands the liberation of the territories occupied by Armenia?

Mr JAGLAND – I shall not respond to that specific question, but a point has been missed in our work. We do not do enough work on human rights in the areas of so-called frozen conflicts. You mentioned one of them. We should try to contribute more. We are doing a little in the Georgian conflict through confidence building and human rights measures. However, I think that the Council of Europe should consider how we can be more relevant in the areas that you mentioned.

Իսկ ահա թե նույն երկխոսությունն ԱՅՍՕՐ ինչպես է ներկայացված հայկական կայքերում

"ԵԽԽՎ ընդլայնված գարնանային նստաշրջանում Ադրբեջանի պատվիրակության անդամ Գանիրա Փաշաևան ԵԽ գլխավոր քարտուղար Տյոբորն Յագլանդին հարցրել է. «Կարո՞ղ է Եվրոպայի խորհուրդը ԵԽԽՎ 1416 բանաձևի կատարման ճանապարհին, որը պահանջում է ազատել Ադրբեջանի «օկուպացված» տարածքները, դրական դերակատարություն ունենալ, և պե՞տք է նման դերակատարություն ունենա, ըստ ձեզ»։

Հարցին ի պատասխան` գլխավոր քարտուղարը հայտարարել է, թե այն ամենը, ինչի մասին խոսում է Գանիրա Փաշաևան, փաստ է.

–Կարծում եմ, որ մենք չենք կարող բավականաչափ աշխատել «սառեցված հակամարտությունների» տարածաշրջանում, այդ թվում նաև Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում։ Մենք լուրջ արդյունքների ու առաջընթացի չենք հասել այդ ուղղությամբ։ Կարծում եմ՝ մենք պետք է մեր ներդրումն ունենանք այդ հակամարտությունների կարգավորման հարցում։ Այնպես, ինչպես մենք դա արեցինք, թեկուզ և ոչ մեծ չափերով, ռուս–վրացական հակամարտության ընթացքում մարդու իրավունքների մթնոլորտի վստահության պաշտպանության ճանապարհին։ Կարծում եմ, ԵԽ–ն պետք է ավելի մեծ ջանքեր գործադրի այդ տարածաշրջաններում վճռականություն դրսևորելու համար":

Նույն տեքստն արդեն իսկ ընթերցել եմ երկու կայքերում, որոնցից եւ ոչ մեկը հղում չի արել` որտեղից այս տեքստը, որն ինչպես արդեն համոզվեցիք` բավական միտումնավոր խեղաթյուրված է: Ինձ համար ակնհայտ է, որ աղբյուրն ադրբեջանական է:
Ոչ մեկի չեմ ցանկանում դասեր տալ, բայց կարծում եմ` գործ ունենք ոչ արհեստավարժ աշխատանքի հետ: Գուցե նաեւ` ոչ միայն դրա, այլ ինչպես ընդունված է անվանել` տեղեկատվական անվտանգության:

ԱՅՍՊԵՍ ԽՈՍԵՑ ԻՄ ԲԼՈԳԻ ԿՆՔԱՀԱՅՐԸ

«Եթե ԶԼՄ-ները պետք է օբյեկտիվ լինեն, ապա բլոգները պետք է սուբյեկտիվ լինեն: Շատ նորմալ է, որովհետև բլոգների առջև չկա օբյեկտիվ լինելու խնդիր: Ինչու ստեղծվեցին բլոգները: Արևմուտքում լրատվամիջոցները մաքսիմալ օբյեկտիվ են, և առաջացավ սուբյեկտիվ տեսակետ գրող բլոգի անհրաժեշտություն: Մեզ մոտ լրատվամիջոցները մեծ մասամբ սուբյեկտիվ են, եթերը վերահսկվում է, թերթերը ևս կոնկրետ քաղաքական դիրքորոշում են արտահայտում: Ուստի սուբյետիվության խնդիր մեզ մոտ չկար: Բլոգերը ստացավ ազատություն արտահայտելու ծայրահեղ սուբյեկտիվ կարծիք»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Արթուր Պապյանը:

Հ. Գ. Հանրության նեղ` այս բլոգի ընթերցողների շրջանակներով սահմանափակվող զանգվածներին հայտնեմ, որ Արթուր Պապյանն իր բազմաթիվ արժանիքներին զուգահեռ` մի "արատ" ունի. նա իմ բլոգի ադմինիստրատորն է եւ այն երեք անձանցից մեկը, ովքեր համոզեցին ինձ բլոգ բացել: Իսկ Արթուրը նաեւ ձեւավորեց այն ու ինձ սովորեցրեց բլոգերության այբուբենը:
Հիմա հարց` արդյոք լավ գործ է արել նա, եթե մինչ այս ես փորձում էի օբյեկտիվ լինել այն ԶԼՄ-ներում, որտեղ աշխատում եմ, իսկ իմ սուբյեկտիվ կարծիքն արտահայտելու այս անսահմանափակ հնարավորությունը ստանալով` ես պարբերաբար նեղացնում եմ մամուլի իմ գործընկերներին, քաղաքական իրադարձությունների մասին տեսակետ արտահայտելով` արժանանում եմ նկատողության, թե հանդես եմ գալիս որպես կողմ եւ այլն: :)

ՎՃԱՐԻՐ ՏՈՒԳԱՆՔԸ ԵՎ ՀԱՆԳԻՍՏ ՎԻՐԱՎՈՐԻՐ, ՍԻՐԵԼԻ ԸՆԿԵՐ

Ինձ համար հասկանալի են այն պատճառները, թե ինչու պիտի Հայաստանի որեւէ քաղաքացի, ինչպես դա արել էր "Հրապարակի" թղթակիցը` ցանկանա ՀՀ նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի մասին գրել նման տողեր. «Իսկ Քոչարյանը, որքան էլ առանձնանում է գավառականությամբ ու արյունռուշտությամբ, առանձնակի փայլում է անմտությամբ: Ուղղակի մտածում ես` ՀՀ նախագահի աթոռում թյուրիմացաբար հայտնված այդ էակին մտածելու մարդկային ունակություն ի վերուստ տրվա՞ծ է, թե՞ չէ»: Կամ` «Երեւի տեղապահ Քոչարյանը ոչ միայն մտքի, այլեւ` հիշողության կարճության խնդիր ունի: Երեւի չի հիշում, թե 2003-ի նախագահական ընտրություններում ինքն ինչ ողորմելի վիճակում էր: Նա Մատենադարանի հարթակից բարբառում էր. «Ես եմ իմ կենսագրությունը կերտել»: Իհարկե, այնպիսի դավաճանության, պետական ու տնտեսական հանցագործությունների ու, ամենակարեւորը` արյան մեջ թաղված կենսագրություն, ինչպիսին իրենն է, այս երկրագնդի վրա հատուկենտ արարածներ են ունեցել: Նման գարշելի կենսագրությունները սովորաբար միայնակ էլ կերտում են»:

Ավելին, ինքս էլ եմ համարում, որ հիմնավոր են գնահատականները գավառականության եւ արյունռուշտության մասին:

ԲԱՅՑ:

Եթե ես շատ ցանկանամ ու որոշեմ հրապարակավ հնչեցնել համանման կամ նույն որակումները` նախապես գումար կկուտակեմ: Քանի որ այս ամենն այսուհանդերձ ՎԻՐԱՎՈՐԱՆՔՆԵՐ են, որոնք զանգվածային լրատվության միջոցով արտահայտելը ենթադրում է համապատասխան պատասխանատվություն եւ տուգանք:

Այնպես որ` այն ընթերցողները, որոնք ցանկանում են պաշտպանել իրենց նախընտրած թերթերի վիրավորելու իրավունքը` ճիշտ կանեն, հենց այսօրվանից կազմակերպեն հանգանակություն:

Ի դեպ, եթե ինքս երբեւէ հրապարակավ անձնական վիրավորանքներ հասցնեմ որեւէ մեկին եւ դրա համար ինձ ցանկանան ենթարկել պատասխանատվության` նախապես խնդրում եմ իմ հնարավոր բոլոր պաշտպաններին, որ դա չդիտարկեն իբրեւ ազատ խոսքի դեմ հալածանք:

ՀԱՃԱԽՈՐԴԸ ՈՉ ՄԻՇՏ Է ՃԻՇՏ

Շաբաթ օրը "Երկիր Մեդիա" հեռուստաընկերության "Խմբագիր" հաղորդաշարն ինձ հրավիրել էր հեռակա բանավեճի իրենց հասարակական-քաղաքական հաղորդումների գլխավոր խմբագիր Գեղամ Մանուկյանի հետ` "Երկիր Մեդիայի" վերաբերյալ իմ հոդվածի վերաբերյալ: Բնականաբար, բավական քաղաքակիրթ բանավեճ էր` Գեղամի հետ հրաշալի հարաբերություններ ունեմ, եւ, ի դեպ, համարում եմ, թե անկախ ամեն ինչից` "Երկիր Մեդիա"-ի եթերում բազմակարծության աստիճանն ավելին է, քան մնացած հեռուստաընկերություններում:

Գեղամը բացատրում էր, թե ինչու իրենք ՀԱԿ-ի հանրահավաքների հայտարարությունները եթեր չեն հեռարձակում` նշելով, թե դրա համար հատուկ թույլտվություն է պետք, որ հավաքն արտոնված է: Ես էլ առարկում էի, թե ՀՅԴ հավաքների մասին բոլոր հայտարարությունները իրենք այնուամենայնիվ հեռարձակում են: